Kodowanie – język XXI wieku
Kodowanie zwane inaczej programowaniem jest językiem XXI wieku. Najprościej można je opisać jako kolejność poleceń, które należy wykonać, aby osiągnąć wyznaczony cel. Słowo „program” kojarzyć się może głównie z komputerami i może być kojarzony głównie z informatyką. Nic bardziej mylnego! Programowanie jest częścią każdej sfery życia i ma początek znacznie wcześniej, jeszcze przed uruchomieniem komputera.
W dziecięcym świecie kody spotykać można równie często, co w świecie dorosłych, np. każdy posiada swój unikalny kod, czyli własne imię i nazwisko, każda grupa przedszkolaków funkcjonuje pod swoją własną nazwą.W naszym przedszkolu posługujemy się taki kodami- nazwami grup : „Tygryski”, ”Jagódki”, ,„Jeżyki”, „Motylki”, „Misie” i „Sówki”. Każda placówka przedszkolna oraz ulica, przy której się znajduje, także mają swoje nazwy i numery.
Jeżeli kody i kodowanie to nasza codzienność, to zabawy przedszkolaków, które zawierają elementy kodowania, można także uznać za naturalne. Kody odnajdziemy w każdym rodzaju aktywności dziecięcej: matematycznej, muzycznej, plastycznej , itp.
Zabawy z kodowaniem są pełne radości, otwierają umysły dzieci, rozwijają umiejętności logicznego myślenia, rozumowania i wnioskowania. Kształtują wyobraźnię i kreatywność dzieci jednocześnie zachęcając je do działań grupowych. Czas, który dzieci spędzają w przedszkolu, jest czasem, który pozwala dzieciom polubić kodowanie, traktować zabawy z nim jako naturalną część edukacji i wychowania.
Dla efektywnej realizacji procesu wychowawczego bardzo ważną cechą zabaw z elementami kodowania stanowi fakt, że trudności, które mogą pojawić się w trakcie ich realizacji, są przez dzieci traktowane raczej jako wyzwanie, a nie jako problemy czy jakiekolwiek bariery. Ponieważ w trakcie zabaw z kodami dzieci koncentrują się na wyszukiwaniu rozwiązań (jednego lub wielu), wzrasta w nich poczucie własnej wartości, czują się zauważane i docenione, co w konsekwencji przyspiesza i czyni bardziej efektywnym proces przyswajania przez nie informacji i rozwoju nowych umiejętności.
W przedszkolach kodowanie cieszy się dużym powodzeniem. Kodują zarówno starszacy, ale swych sił w programowaniu próbują także dzieci młodsze. Jak wyglądają takie zajęcia? Czy zawsze do ich przeprowadzenia niezbędny jest sprzęt komputerowy? Absolutnie nie! Podstawowe zagadnienia związane z programowaniem można wprowadzać w trakcie zabaw, które bazują na aktywności uczniów bez użycia tabletów, smartfonów czy komputerów! Zabawy wprowadzające dzieci w świat kodowania sprawdzą się zarówno w przedszkolu jak i w domu. Należy tylko starannie dobrać je do potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci.
Przykłady zabaw z kodowaniem:
- zabawy z ilustracjami (tzw. historyjki obrazkowe)
- zabawy matematyczne (Wskaż, proszę, trzecią piłkę od końca zamaluj drugie jabłko od początku; Zaznacz trzeci dzbanek na płocie)
- zabawy w segregowanie, klasyfikowanie czy porządkowanie- kod w trakcie tych zabaw stanowi kryterium, zgodnie z którym dzieci wykonują polecone czynności (np. kolor, wielkość, kształt).
- gry planszowe, w których dzieci otrzymują informację zakodowaną w postaci np. konkretnie oznaczonych pól „START” i „META” lub pól na których postawiony pionek wymaga od małego gracza wykonania określonej czynności.
- zabawy na macie do kodowania
- zabaw kolorowymi plastikowymi kubeczkami
- karteczki ze strzałkami przydają się dzieciom do wykonywania ruchów na kratownicy, kiedy ich zadaniem jest osiągnięcie określonego celu.
- łączenie kropek/ punktów w całość
- kolorowanie ilustracji wg wyznaczonego kodu- określonego koloru, kształtu bądź innej określonej w zadaniu cechy
7 umiejętności i postaw, które rozwijają dzieci dzięki kodowaniu ( programowaniu)
1. Otwarty umysł
Kodowanie wymaga od dzieci nazywania i dostrzegania problemów a przede wszystkim poszukiwania niestandardowych ich rozwiązań. Wymaga i uczy myślenia, a jednocześnie korzystania ze znanych i dostępnych rozwiązań w sytuacjach zarówno typowych, jak
i niestandardowych.
2. Nastawienie na rozwiązywanie problemów
Programowanie pozwala dziecku, które potrafi z niego korzystać, stworzyć rozwiązanie problemów, przed którymi staje. Doświadczenie własnej skuteczności i sprawczości w rozwiązywaniu problemów jest dla dziecka wspaniałym i przede wszystkim wspierającym doświadczeniem, które przekłada się na wszystkie dziedziny życia.
3. Analizowanie, wnioskowanie i ewaluacja
Kodowanie łączy ze sobą dwa światy. Świat przedmiotów ścisłych i humanistycznych. Nauka języków programowania oraz tworzenie nowych rozwiązań uczy dziecko myślenia – w tym w dużej mierze myślenia logicznego i przyczynowo-skutkowego, które pozwala wnikliwie przeanalizować problem, podjąć decyzję, a następnie zweryfikować jej trafność – i spróbować znowu. Czyż nie jest to bardzo przydatna umiejętność?
4. Współpraca z innymi
Programiści często pracują w zespole. Człowiek jest istotą społeczną, umiejętność współpracy
i uwzględniania różnych stanowisk jest jedną z najważniejszych kompetencji – dziś i z całą pewnością w przyszłości. Jak inaczej uczyć dzieci tej umiejętności – tylko dzięki kodowaniu naturalnym staje się nauka współpracy pomiędzy rówieśnikami.
5. Refleksja nad uczeniem się
Podobno nie ma błędów, są tylko sposoby, które nie działają. Tak miał powiedzieć Thomas Edison, wynalazca żarówki, po tym, jak stworzył kilkaset niezadowalających prototypów. W tym cały sekret. Kodowanie ucz tego, że błędy są tylko naturalną częścią tego procesu. Śmiało można stwierdzić, że kodowanie jest ciągłym uczeniem się. Tak samo jest z życiem- cały czas uczymy się czegoś nowego, uczymy się na swoich błędach.
6. Myślenie krytyczne i kreatywne
Są to dwa bieguny, które składają się na wszechstronne podejście do problemu. Myśląc kreatywnie, spoglądamy na sprawę z różnych stron, szukamy niestandardowych, twórczych i innowacyjnych rozwiązań dla zaistniałych problemów. Myślenie krytyczne pozwala nam rzetelnie ocenić czy dane rozwiązanie odpowiada na nasze potrzeby i sprawdzić, czy jest najlepszym możliwym rozwiązaniem. Te dwa podejścia łączą się nierozerwalnie z nauką kodowania.
7. Jasna i adekwatna komunikacja
Mogłoby się wydawać , że kodowanie nie ma nic wspólnego z komunikacją. Tak jednak nie jest. Sam proces poznawania i zapamiętywania języków programowania wymaga jasnej i klarownej komunikacji w tracie uczenia się. Natomiast w dalszym etapie zmusza nas do formułowania oczekiwań i precyzyjnych działań. To sposób myślenia przekładający się na komunikację i działanie.
Bibliografia:
Anna Świc „Kodowanie na dywanie 2 Różne kompetencje, rożne edukacje”. Edusense 2018
KODUJ.GOV.PL
Ministerstwo cyfryzacji: „Dwadzieścia minut z programowaniem”
http://www.oswajamyprogramowanie.edu.pl/
Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole 
Czym jest edukacja włączająca? To pytanie coraz częściej można usłyszeć obracając się w środowisku oświatowym. Aby móc zrozumieć owo pojęcie należy zapoznać się z jego istotą i znaczeniem.
Najprościej mówiąc edukacja włączająca to inaczej „szkoła równych szans”. Jej celem jest umożliwienie uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi funkcjonowanie w szkole i przedszkolu. Dla osób uczących się oznacza to zwiększenie ich szans edukacyjnych, poprzez zapewnienie im warunków do rozwijania ich indywidualnego potencjału, co w przyszłości pozwoli im uzyskać pełnię rozwoju osobistego na miarę własnych możliwości oraz umiejętność funkcjonowania w życiu społecznym.
Co to oznacza? Dzieci, które uczęszczają do przedszkoli i szkół są bardzo różne. Wśród nich można wyodrębnić uczniów, którzy nie mają problemów w procesie uczenia się, tych, które są bardzo zdolne ale jest też grono dzieci, które z różnych powodów mają trudności w uczeniu się. Do tej ostatniej grupy można zaliczyć dzieci z różnymi niepełnosprawnościami, ale również dzieci z nadpobudliwością, chorującymi przewlekle, z dysleksją oraz dzieci pochodzące
z zaniedbanych rodzin marginesu społecznego, a także dzieci mniejszości narodowych
i emigrantów. Taki stan rzeczy świadczy o tym, że niemal do każdej szkoły podstawowej
i przedszkola w kraju, uczęszczają dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dlatego, potrzebny jest nowy system edukacji, który pozwoli sprostać ich indywidualnym potrzebom
i możliwościom odpowiednio dostosowując warunki nauki i organizacji kształcenia.
Edukacja włączająca opiera się na przekonaniu, iż przyczynami różnego rodzaju niepełnosprawności są między innymi bariery i przeszkody tworzone przez społeczeństwo
(społeczne, ekonomiczne, prawne i organizacyjne). Dlatego aby włączyć uczniów
z trudnościami do życia społecznego, w oświacie należy znieś te przeszkody poczynając od tych mentalnych poprzez psychologiczne i edukacyjne aż po bariery techniczne, organizacyjne
i architektoniczne, które utrudniają, a często nawet uniemożliwiają uczniom z różnego rodzaju niepełnosprawnościami funkcjonowanie w szkole i przedszkolu.
Należy dążyć do tego, żeby każdy uczeń uczył się, wychowywał i rozwijał w grupie. „Edukacja włączająca jest szansą na stworzenie dzieciom niepełnosprawnym normalnego życia wśród pełnosprawnych rówieśników – mówi dr Dariusz Grzybek, rektor Wyższej Szkoły Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej w Poznaniu. – Proces włączania poszerza możliwości uczestnictwa w nauce, kulturze i społeczeństwie dzieciom z niepełnosprawnościami”.[1]
Co zatem zyskują dzieci zdrowe? Edukacja włączająca przede wszystkim wpływa na ich rozwój społeczny i emocjonalny. Obserwując swoich kolegów zdrowych i chorych dzieci nie wykazują barier mentalnych tak jak często czynią to dorośli. Dla nich będący na wózku Jaś jest takim samym dzieckiem jak płacząca za mamą Ania. Dostrzegają, że każde dziecko ma zalety i wady, ma swoje mocne strony ale też i słabe, każdy ma w sobie coś co czyni go wyjątkowym, coś czym się wyróżnia. Ponieważ dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi są w naszym otoczeniu, przebywanie z nimi w przedszkolu, szkole, czy w innych miejscach, jest dla dzieci zdrowych zupełnie naturalne. Dzięki procesowi włączania, uczniowie mają okazję uczyć się wzajemnych relacji, uczyć się normalności. Różnorodność w grupie pozwala dzieciom uczyć się mądrego udzielania pomocy dzieciom z niepełnosprawnością, wspierać a nie wyręczać oraz odczytywać ich potrzeby.
Dzieci uczęszczające do grup integracyjnych uczą się więc szacunku dla człowieka, w naturalny sposób przyswajając sobie to, że każdy z nas jest inny. Rozwijają zdolności społeczne, które w życiu odgrywają największą rolę. Dzieci zdrowe kształtują w sobie empatie, tolerancję, szacunek i umiejętność bezinteresownego udzielania pomocy. Widząc chorych rówieśników, uczą się, że „inność” nie staje się przeszkodą w realizacji własnych celów, ani barierą do posiadania pasji i marzeń.
Różnorodność w edukacji włączającej to wyzwanie także dla nauczycieli. Wyznacza im nowe cele do działania, między innymi:
- tworzenie przyjaznej atmosfery sprzyjającej tworzeniu się relacji w grupie
- budowanie partnerskich relacji z rodzicami,
- uwzględnianie indywidualnych potrzeb dzieci i organizowanie dla nich potrzebnego wsparcia,
- elastyczności w kierowaniu procesem nauczania dobierając odpowiednie treści programowe i metody pracy.
Ponadto, nauczyciele muszą wykazywać się elastycznością w kierowaniu procesem kształcenia i wychowania. Wspierając proces uczenia się swoich podopiecznych, pedagodzy muszą pamiętać o indywidualnym tempie rozwoju każdego dziecka, biorąc pod uwagę wszystkie jego aspekty: emocjonalny, poznawczy i fizyczny. Wobec tego, głównym zadaniem szkół i przedszkoli włączających będzie rozpoznawanie i wspieranie różnorodnych potrzeb uczniów oraz ocenianie przyczyn tych trudności. W myśl edukacji włączającej, wychowawca powinien patrzeć na dziecko w sposób całościowy, a nie przez pryzmat jego niepełnosprawności. Zadaniem nauczyciela będzie pomoc dla takiego dziecka w rozwijaniu jego samodzielności i niezależności oraz podnoszenie jego pewności siebie i poczucia własnej wartości.
By sprostać wymaganiom, które stawia przed nauczycielami edukacja włączająca są oni zmuszeni do stałego podnoszenia swoich umiejętności, poszerzania wiedzy i doskonalenia kompetencji.
Tak rozumiana edukacja, traktuje każdego ucznia jako pełnoprawnego uczestnika procesu kształcenia, dostosowując do jego indywidualnych potrzeb i możliwości warunki nauki i organizację kształcenia.
Bibliografia:
- Jadwiga Bogucka, Edukacja włączająca jako wyzwanie i szansa dla szkół, w:Szkoła równych szans. Uczeń niepełnosprawny w szkole ogólnodostępnej – budowanie systemu wsparcia i pomocy, Wrocław 2010.
- https://www.prawo.pl/oswiata/edukacja-wlaczajaca-priorytetem-w-szkolach,295559.html
- Ośrodek Rozwoju Edukacji; Moduł II: Wychowanie przedszkolne a edukacja włączająca Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych Jolanta Rafał-Łuniewska- http://odn.ckziu.wloclawek.pl/dokumenty/publikacje/6.pdf
- https://parenting.pl/przedszkole-integracyjne
- https://mamacarla.pl/przedszkole-integracyjne-sie-czego-bac/
- [1] https://www.jobs.pl/rynek-pracy/edukacja-wlaczajaca
Czytaj dziecku! Dlaczego, jak i co?
Wiele już powiedziano i napisano o zaletach głośnego czytania dzieciom. Wszystkim na pewno doskonale znana jest akcja Fundacji ABCXXI „Cała Polska czyta dzieciom”. Fundacja spotami telewizyjnymi, happeningami, współpracą ze szkołami i przedszkolami zachęca rodziców do codziennego, głośnego czytania dzieciom. Wszystkim wyryło się pewnie też w pamięci hasło określające czas codziennego czytania „Czytajmy 20 minut dziennie. Codziennie.”
Warto przypomnieć jakie korzyści niesie ze sobą codzienne czytanie dzieciom, zwłaszcza w dobie pośpiechu i braku czasu, w dobie powszechnego dostępu do takich mediów jak telewizja czy Internet, które wydawać by się mogło, doskonale mogą zastąpić książkę. Jednak, jak się okazuje, wspólne oglądanie telewizji czy przesiadywanie przed komputerem nie jest w stanie zastąpić wspólnego czytania. Nie da się przecenić zalet głośnego czytania. Oto główne jego zalety, choć jestem pewna, że można by znaleźć ich znacznie więcej.
Nie bez znaczenia dla czerpania korzyści ze wspólnego czytania ma sposób w jaki to robimy. Warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach czytania maluchom
Jak czytać dziecku?
1. Czytać codziennie, przez co najmniej 20 minut – czas czytania dostosować do przedziału uwagi dziecka, początkowo może być krótki, stopniowo można go wydłużać, chodzi jednak o codzienny rytuał czytania. Dobrą porą jest wieczór przed snem.
2. Czytanie ma się dziecku kojarzyć z radością – nigdy z przymusem, karą czy nudą, powinno być magiczną porą wspólnego dokonywania odkryć, przeżywania tajemnic i wzruszeń, porą, której dziecko nie może się doczekać
3. Wybierać wyłącznie książki ciekawe dla dziecka i wartościowe dostosowane do jego wieku.
4. Unikać stereotypowych podziałów na książki dla chłopców i dla dziewcząt. Tak zwane książki dla dziewcząt warto przeczytać zanim chłopiec zacznie się wstydzić „babskiej literatury”. Da mu to wgląd w słabo mu znany świat emocji.
5. Jeśli dziecko chce, można i warto wielokrotnie czytać tę samą książkę czy wiersz.
6. Pozwalać na pytania, powrót do poprzedniej strony, rozmowy zainspirowane tekstem – ta część głośnego czytania najbardziej rozwija intelekt i wrażliwość dziecka.
7. Reklamować czytanie własnym przykładem – dzieci powinny widzieć dorosłych pogrążonych w lekturze książek i czasopism.
Wielu kłopotów rodzicom, zwłaszcza początkującym we wspólnym czytaniu, przysparza wybór odpowiedniej literatury. Z pomocą przychodzi rodzicom ponownie Fundacja ABCXXI „Cała Polska czyta dzieciom”, która przygotowała „Złotą listę książek”. Pozycje na liście dostosowane są do wieku dziecka, co nie oznacza, iż trzeba ściśle ich się trzymać. Warto obserwować swoje dziecko podczas codziennego czytania i dobierać książki do jego zainteresowań i możliwości psychofizycznych. Bogactwo literatury na liście sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie.
Oto pozycje książkowe proponowane dla maluszków i starszaków.
Wiek 0 – 4 lata:
Marta Bogdanowicz (opracowanie) – Rymowanki – przytulanki
Paulette Bourgeois, Brenda Clark – seria o Franklinie
Jan Brzechwa – Wiersze i bajki
Gilbert Delahaye – seria o Martynce
Barbara Gawryluk – Dżok, legenda o psiej wierności
Danuta Gellnerowa – Cukrowe miasteczko
Anita Głowińska – Kicia Kocia (seria)
Dimiter Inkiow – Ja i moja siostra Klara (seria)
Czesław Janczarski – Miś Uszatek
Janosch – Ach, jak cudowna jest Panama (seria)
Astrid Lindgren – Lotta z ulicy Awanturników
Hanna Łochocka – O wróbelku Elemelku
Sam McBratney – Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham
Nele Most, Annet Rudolph – Wszystko moje; Co wolno, a czego nie wolno
Sven Nordqvist – Kiedy mały Findus się zgubił (seria)
Beata Ostrowicka – Lulaki, Pan Czekoladka i przedszkole; Ale ja tak chcę!
Joanna Papuzińska – Śpiące wierszyki
Eliza Piotrowska – Bajka o drzewie
Renata Piątkowska – Opowiadania z piaskownicy
Annie M.G. Schmidt – Julek i Julka (seria)
Małgorzata Strzałkowska – Zielony, żółty, rudy, brązowy
Julian Tuwim – Wiersze dla dzieci
Wojciech Widłak – Pan Kuleczka (seria)
Wiek 4-6 lat:
Florence Atwater, Richard Atwater – Pan Popper i jego pingwiny
Hans Christian Andersen – Baśnie
Wiera Badalska – Ballada o kapryśnej królewnie
Liliana Bardijewska – Zielony Wędrowiec; Moje – nie moje
Grażyna Bąkiewicz – Kosmiczni odkrywcy – Franio i jego babcia
Marcin Brykczyński – Jedna chwilka, uczuć kilka
Jan Brzechwa – Pan Drops i jego trupa
Wanda Chotomska – Wiersze; Pięciopsiaczki
Carlo Collodi – Pinokio
Vaclav Ćtvrtek – Bajki z mchu i paproci; O gajowym Chrobotku ; Podróże furmana Szejtroczka
Iwona Czarkowska – Biuro zagubionych zabawek
Dorota Gellner – Przedszkolakom
Eva Janikovszky – Gdybym był dorosły
Czesław Janczarski – Jak Wojtek został strażakiem
Grzegorz Janusz – Misiostwo świata
Hanna Januszewska – O Pleciudze
Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Sznurkowe historie, Maleńkie Królestwo królewny
Aurelki Kęstutis Kasparavičius – Mała zima
Lucyna Krzemieniecka – O Jasiu Kapeluszniku
Åsa Lind – Piaskowy Wilk
Astrid Lindgren – seria o Pippi Pończoszance; Emil ze Smalandii
Hugh Lofting – seria o Doktorze Dolittle 2
Beata Majchrzak – Opowieść o błękitnym psie, czyli o rzeczach trudnych dla dzieci
Kornel Makuszyński – Przygody Koziołka Matołka
Małgorzata Musierowicz – Znajomi z zerówki
Alan A. Milne – Kubuś Puchatek, Chatka Puchatka
Pija Lindenbaum – Nusia i bracia łosie (seria)
Renata Piątkowska – Na wszystko jest sposób ; Nie ma nudnych dni
Gianni Rodari – Bajki przez telefon (w tym Historyjki o Alicji, która zawsze wpadała w kłopoty;
Zofia Rogoszówna – Dzieci Pana Majstra
Ulf Stark – Cynamon i Trusia. Wiersze o złości i radości (seria)
Małgorzata Strzałkowska – Leśne Głupki; Wiersze do poduchy, Wyliczanki z pustej szklanki
Anna Świrszczyńska – Dziwny tygrys ; O chciwym Achmedzie
Julian Tuwim – Pan Maluśkiewicz i wieloryb
Danuta Wawiłow – Wiersze
Max Velthuijs – Żabka i obcy
Rodzicom poszukującym inspiracji do wyboru lektur polecam także zajrzeć na stronę http://www.rodzinneczytanie.pl/przedszkolaki , gdzie znaleźć można między innymi nowości wydawnicze dla dzieci.
Wspólne czytanie jest formą mądrego kontaktu z dzieckiem i doskonałą metodą wychowawczą. Autorki książki „Wychowanie przez czytanie” – Irena Koźmińska i Elżbieta Olszewska piszą:
(…) Codzienne czytanie dziecku dla przyjemności jest czynnością prawdziwie magiczną zaspokaja bowiem wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, znakomicie wspiera jego rozwój psychiczny, intelektualny i społeczny, jest jedną z najskuteczniejszych strategii wychowawczych, a przy tym przynosi dziecku ogromną radość i pozostawia cudowne wspomnienia. Ale to jeszcze nie koniec atutów głośnego czytania. Czynność ta jest łatwa, nie wymaga od nas, dorosłych, szczególnego przygotowania, jest przyjemna i inspirująca także dla czytającego, nic nie kosztuje, gdy korzystamy z biblioteki czy wymieniamy książki z innymi rodzicami, lub jest niedroga, gdy zaopatrujemy się w tanich księgarniach albo na wyprzedażach. (….)
Wszystkim rodzicom i dzieciom życzę wspaniałych chwil spędzonych na wspólnej lekturze.
opracowała: Agnieszka Mościńska
Wychowanie muzyczne w przedszkolu
Wychowanie muzyczne w przedszkolu powinno opierać się na różnych formach aktywności, m.in. na takich, jak:
śpiew – kształci słuch, poczucie rytmu, pamięć muzyczną, rozwija aparat głosowy, uwagę, wyobraźnię, dostarcza wiedzy o świecie, sprzyja rozwojowi prawidłowej wymowy,
słuchanie muzyki – kształcenie zdolności percepcyjnych ma ogromne znaczenie dla rozwoju mowy i myślenia; głównym zadaniem kontaktów dziecka z muzyką, jakie spełnić ma przedszkole jest obudzenie uwagi słuchowej, przygotowanie dziecka do słuchania i stworzenie ku temu najlepszych warunków,
ruch przy muzyce – jest to gimnastyka ciała, która poprawia krążenie, dotlenia organizm, stanowi źródło radości i odprężenia; wyrabia zdolności koncentracji i uwagi, kształci szybką orientacją, refleks, pobudza aktywność i rozwija spostrzegawczość, wyobraźnię i pamięć,
gra na instrumentach – nauka ta sprawia dzieciom radość, zadowolenie, rozwija muzykalność, zdolności estetycznego i emocjonalnego przeżywania muzyki,
tworzenie prostych melodii – wszelkiego rodzaju improwizacje wpływają na aktywność twórczą dziecka.
Każda z tych form kształci inne umiejętności, a różnorodność form urozmaica zajęcia, pobudza zainteresowania i aktywność dziecka.
Najczęstszą formą muzyki występującą w przedszkolu jest piosenka. Jednak warto również sięgnąć po bardziej skomplikowane formy muzyczne. Ciekawymi zabawami, wywołującymi śmiech, radość i dających rozluźnienie są:
zagadki muzyczne – rozpoznawanie odgłosów zwierząt, natury, czynności i innych dźwięków, rozpoznawanie po dźwiękach instrumentów muzycznych, odgadywanie po melodii znanych piosenek,
zabawa w echo – powtarzanie za nauczycielką słów: głośno, cicho, umiarkowanie,
zabawy wyliczankami,
recytacja rytmizowanego tekstu z wyklaskiwaniem,
naśladowanie, np. jesiennej pogody (szum wiatru, szelest liści, deszcz),
akompaniowanie do piosenek,
wygrywanie i wyklaskiwanie rytmów,
słuchanie muzyki relaksacyjnej,
słuchanie muzyki poważnej,
malowanie muzyki,
zabawy ilustracyjne – przedstawianie treści piosenek dowolnymi ruchami i gestami naśladującymi,
zabawy taneczne.
Częsty kontakt dziecka z muzyką przyczynia się do kształtowania jego emocjonalnego i poznawczego stosunku do otaczającego go świata. Grupowe uczestnictwo w zajęciach muzycznych uspołecznia, przeciwdziała uczuciu samotności i sprzyja przyswajaniu form współdziałania.
W zakresie wychowania umysłowego kontakt z muzyką rozwija wrażliwość zmysłową pobudza proces spostrzegania, koncentrację uwagi, wpływa na rozwój mowy i wzbogacenie słownictwa oraz rozwija inwencję twórczą.
Bibliografia:
Gloton R., Cero C. Twórcza aktywność dziecka. WSiP, Warszawa 1985.
Podolska B. Z muzyką w przedszkolu. WSiP, Warszawa 1987.
Sacher W. Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci. „Impuls”, Kraków 1999.
Zwolińska E. Rozwój wyobraźni muzycznej a funkcje percepcyjno-motoryczne w młodszym wieku szkolnym. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Bydgoszcz 1997.
Opracowała: Karina Horzela